Σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, η σύνταξη οργανισμών εκ μέρους των φορέων της Διοίκησης συνιστά ορθολογική διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται με τη δέουσα σοβαρότητα και την ακριβή τήρηση των όρων και αρχών της αντίστοιχης επιστήμης (θεωρίας οργανώσεων).
Η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει καταδείξει την δυσκολία των διαφόρων υπηρεσιών, να εφαρμόσουν τις εν λόγω αρχές. Ακριβώς το ίδιο επαναλαμβάνεται και τώρα…
Στα σχέδια οργανισμών που είδαν το φως της δημοσιότητας, όχι μόνο δεν φαίνεται να έχουν τηρηθεί οι επιστημονικές αρχές της οργανωτικής επιστήμης αλλά αντιθέτως, διαφαίνονται ορισμένες παθολογίες που εδώ και χρόνια χαρακτηρίζουν τις σχετικές διαδικασίες και έχουν οδηγήσει σε αστοχίες και προβλήματα. Καταρχήν, η ίδια η σύνταξη σχεδίων οργανισμών από το Υπουργείο Εσωτερικών (στην Αθήνα), για να εφαρμοστούν από άλλες υπηρεσίες, μακράν της πρωτεύουσας οι περισσότερες, είναι από μόνη της λογική πατροναρίσματος και χειραγώγησης που δεν συνάδει με την φιλοσοφία της Αυτοδιοίκησης.
Επιπλέον, από τα συγκεκριμένα σχέδια και τις επιλογές που γίνονται σε αυτά, προκύπτει σειρά προβλημάτων:
- Η υιοθέτηση της πολυδιάσπασης σε τεράστιο αριθμό κλάδων, εξαντλητικής εξειδίκευσης, χωρίς εμφανή δικαιολογία και χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα.
- Η υιοθέτηση της λογικής της αυστηρής εξειδίκευσης και στην επιλογή προϊσταμένων, που δημιουργεί στεγανά και δυσκολία συνεργασίας, συντονισμού και εν τέλει παραγωγής αποτελέσματος.
- Η υιοθέτηση της συντεχνιακής λογικής και μάλιστα υπέρ συγκεκριμένων επαγγελματικών χώρων (ΤΕΕ).
Αναλυτικά:
Σήμερα η κρατική Περιφέρεια Αττικής διαρθρώνεται σε 1 γενική διεύθυνση (ΓΔ), 24 διευθύνσεις (Δ) και 74 τμήματα (Τ).
Με τον διαχωρισμό της σε Περιφέρεια (ΟΤΑ β βαθμού) και Αποκεντρωμένη Διοίκηση, θα δημιουργηθούν : 6 ΓΔ, 40 Δ και 207 Τ στην Περιφέρεια και 3 ΓΔ, 20 Δ και 80 Τ (τουλάχιστον) στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ενώ δεν υπολογίζονται οι θέσεις των Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας…..
Είναι ολοφάνερο ότι προωθείται, άνευ σοβαρής αιτιολόγησης, ένα πληθωρικό σχήμα, το οποίο προφανώς δεν συνάδει με τη σύγχρονη αντίληψη για λιτούς και ευέλικτους οργανισμούς και με τις οικονομικές δυνατότητες που υπάρχουν… Αυτοί είναι οργανισμοί πολυτελείας και όχι οργανισμοί για χώρα που προσπαθεί να εξοικονομήσει από παντού πόρους…
Η πληθωρικότητα είναι οφθαλμοφανέστατη άμα συγκρίνει κανείς τις σημερινές Περιφέρειες (με 1 Γενικό Δντη) και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (με 3 ΓΔ). Οι Περιφέρειες λοιπόν έχουν σήμερα 325 αρμοδιότητες (πχ) και τις φέρνουν σε πέρας με 1 Γενικό Δντη και 20 περίπου Δνσεις. Οι νέες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις κρατούν το 1/3 των αρμοδιοτήτων των Περιφερειών αλλά θα έχουν 3 Γενικούς Δντές και 20 δ/νσεις…
Η διαφοροποίησή τους χωρικά δεν σημαίνει κάτι γιατί και σήμερα οι Περιφέρειες είναι αποκεντρωμένες χωρικά και 2-3 Δνσεις τους είναι σε επίπεδο κάθε Νομού. Επιπλέον, η βασική αρμοδιότητά τους, της εποπτείας των δήμων, που είναι 1 Δνση σε κάθε Νομό, φεύγει από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και πάει στην Αυτοτελή υπηρεσία. Αρα, οι μόνες αρμοδιότητες της ΑποκΔ, που ασκούνται σε επίπεδο παλαιάς Περιφέρειας, είναι τα δάση και η μετανάστευση… Ε, τα δάση αποκτούν πολλαπλάσιους φορείς από ότι έχουν σήμερα και εδώ φαίνεται καθαρά η συντεχνιακή λογική, καθότι είναι γνωστή (στους ασχολούμενους με τα θέματα Περιφερειών) η ισχύς του κλάδου των δασολόγων-δασονόμων στις Περιφέρειες…
Είναι οφθαλμοφανέσταστη και στην νέα Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση (6 Γεν Δντές…). Η αυστηρή προέλευση των Γενικών Δντων μόνο από έναν κλάδο σε συνδυασμό με την μοιρασιά των 6 Γεν Δνσεων σε 6 διαφορετικούς κλάδους, αναιρεί αυτό που λέμε ΟΡΓΑΝΩΣΗ και δημιουργεί χωριστά βιλαέτια που δεν θα επικοινωνούν μεταξύ τους (αφού δεν θα μιλούν ίδια γλώσσα) και άρα, δεν θα συνεργάζονται…. Από την δεκαετία του 80, οι Γεν Δντες και σε κάποιο βαθμό και οι Δντες, απαιτείται να προέρχονται από όλο και πιο διευρυμένους χώρους γιατί αυτοί έχουν ρόλο μάνατζερ (δηλαδή διοικητές-συντονιστές ετερόκλητων στοιχείων, προϊστάμενοι προσώπων και διαχειριστές πόρων) και όχι εξειδικευμένου υπαλλήλου (που είναι ο τμηματάρχης).
Ομοίως, δεν συνάδει καθόλου με τη σύγχρονη λογική της τοποθέτησης μάνατζερ από όσο το δυνατόν ευρύτερες ομάδες, ακόμα και από τον ιδιωτικό τομέα, με την εντελώς παρωχημένη λογική, της επιλογής γενικού διευθυντή μόνο από συγκεκριμένο κλάδο, καθορισμένο για κάθε Γενική Διεύθυνση, Διεύθυνση και Τμήμα, αποκλείοντας τους άλλους. Μια τέτοια περιορισμένη δυνατότητα, το μόνο που θα επιφέρει με βεβαιότητα, είναι η αναπαραγωγή της στενόμυαλης, συντεχνιακής νοοτροπίας και της συνακόλουθης αίσθησης “βιλαετιού”, σε κάθε κλειστό χώρο. Θα υπάρχει μία Γενική Διεύθυνση των γιατρών, μία των μηχανικών, μία των γεωτεχνικών, μία των διοικητικών κλπ. Σημειώνουμε εδώ, ότι η πλειοψηφία των υπαλλήλων είναι της ΠΕ-διοικητικού-οικονομικού, κατά συνέπεια, όταν θα περιοριστεί η δυνατότητά τους υπηρεσιακής εξέλιξης σε μία μόνο Γενική Διεύθυνση και σε ελάχιστες Διευθύνσεις, θα χάσουν μεγάλο μέρος του ενδιαφέροντός τους… Αντίστοιχα, επειδή σήμερα δεν είναι εξασφαλισμένο ότι υπηρετεί επαρκής αριθμός από εκείνες τις ειδικότητες που καλούνται να αναλάβουν τις θέσεις ευθύνης (πχ ΠΕ μηχανικών διοίκησης), το πιθανότερο είναι να δημιουργηθεί πρόβλημα λειτουργίας των υπηρεσιών, ελλείψει προϊσταμένων… Σε κάθε περίπτωση, η ολοφάνερη προτίμηση υπαλλήλων με πτυχία Πολυτεχνικών Σχολών με ταυτόχρονη υποβάθμιση των άλλων πτυχίων, είναι σκανδαλώδης!
Με τη σημερινή κατάσταση, της άγνοιας των πραγματικών δεδομένων στελέχωσης των υπηρεσιών που θα δημιουργηθούν από την 1/1/2011, ο προσδιορισμός με τόση λεπτομέρεια όλων αυτών των στοιχείων (κατηγορίες και κλάδοι σε μεγάλο αριθμό και υπερεξειδίκευση κλπ) φαντάζει ως άσκηση επί χάρτου που μέλλει να μην υλοποιηθεί ποτέ, ως μη αντιστοιχούσα στην πραγματικότητα…
Η πολύ συνοπτική αντιπρόταση είναι, να προσδιορίζονται σε επίπεδο Διεύθυνσης, διαζευκτικά, οι κλάδοι από τους οποίους μπορεί να προέρχονται οι υποψήφιοι και για τις Γενικές Διευθύνσεις να συμπεριλαμβάνονται όλοι οι κλάδοι.
Μπορεί πάντως να προβλεφθεί με ακρίβεια, ότι τυχόν έκδοση τέτοιου τύπου σχεδίων οργανισμών, θα δημιουργήσει αφενός μεγάλη σύγχυση στις υπό ίδρυση υπηρεσίες και αφετέρου μεγάλης έντασης αντιπαράθεση ανάμεσα στις διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες.
Παρεπιπτόντως, δεν κατανοούμε γιατί ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών να υποδείξει πρότυπο οργανισμό στους νέους ΟΤΑ αφού, αποδειγμένα, ΔΕΝ κατέχει τέτοια τεχνογνωσία…Η προηγούμενή του προσπάθεια, με τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις κατέληξε στο δράμα των συνεχών αμφισβητήσεων που τελικά φόρτωσαν το Συμβούλιο Επικρατείας (βλ αποφάσεις 263/97, 888/97 και προπαντων 3441/98), ενώ το ίδιο το Υπουργείο, ΔΕΝ διαθέτει σύγχρονο οργανισμό….. Μπορούμε να προτείνουμε εμείς ως ΔΕΕ ή ενδεχομένως το ΕΚΔΔΑ, να αναλάβει να υποστηρίξει τους νέους ΟΤΑ με παροχή τεχνογνωσίας, όπως είχε κάνει κατά το παρελθόν (πχ οργανισμός Υπουργείου Μεταφορών).
