Το θεσμικό έλλειμα συνεννόησης μεταξύ κεντρικής και τοπικής εξουσίας… Αρθρο Χ.Κουταλάκη

Χωρίς διαύλους επικοινωνίας…

Το θεσμικό έλλειμμα συνεννόησης μεταξύ κεντρικής και τοπικής εξουσίας ευθύνεται για τα αδιέξοδα και την αμοιβαία καχυποψία

“Οι αντιδράσεις δημάρχων και περιφερειαρχών στις πρωτοβουλίες του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης αναδεικνύουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ένα πάγιο θεσμικό κενό στις σχέσεις κεντρικού κράτους και αυτοδιοίκησης. Το έλλειμμα αυτό επικεντρώνεται στην παντελή απουσία παγιωμένων δομών, διαδικασιών και πρακτικών συστηματικής συνεργασίας και διαλόγου μεταξύ των επιπέδων διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα τους θεσμικούς και λειτουργικούς όρους οργάνωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης λαμβάνονται μονομερώς από την κεντρική κυβέρνηση, χωρίς ουσιαστική συμβολή, συχνά ούτε καν προηγούμενη πληροφόρηση των συλλογικών φορέων της αυτοδιοίκησης, δηλαδή της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας.

Το αποτέλεσμα του θεσμικού αυτού κενού είναι η εκατέρωθεν δυσπιστία και εντέλει η διαμόρφωση μιας έντονα συγκρουσιακής προδιάθεσης των άμεσα ενδιαφερομένων.

Η διαθεσιμότητα, όπως σχεδιάζεται από την κυβέρνηση, είναι ένα πρόωρο και αποσπασματικό μέτρο, χωρίς συστηματικό προγραμματισμό και εκτίμηση του πλεονάζοντος προσωπικού καθώς και των αντίστοιχων αναγκών σε συγκεκριμένες υπηρεσίες. Εισήχθη, όπως και τα προηγούμενα οριζόντια μέτρα της εφεδρείας και των μισθολογικών περικοπών, ως ανταπόκριση στις πιέσεις της τρόικας. Αδικεί δε το συνολικό έργο που γίνεται τους τελευταίους μήνες στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αναφορικά με την αξιολόγηση υπηρεσιών και προσωπικού. Αντικατοπτρίζει την ανυπαρξία τεκμηριωμένων εναλλακτικών προτάσεων από την ελληνική πλευρά έναντι των απαιτήσεων της τρόικας.

Με τον τρόπο αυτό μετατίθενται για το μέλλον σημαντικές αποφάσεις για την πολυπόθητη αναδιοργάνωση του δημόσιου τομέα, ιδιαίτερα ως προς την κατάργηση ή συγχώνευση φορέων που παρέχουν περιορισμένες υπηρεσίες προς τους πολίτες. Διαμορφώνει δε ένα εξαιρετικά δυσμενές κλίμα που επηρεάζει αρνητικά την αποδοχή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.

Η προτεινόμενη διαθεσιμότητα συγκεκριμένων κατηγοριών υπαλλήλων αποτελεί, σε συμβολικό και ουσιαστικό επίπεδο, την πιο ενδεικτική περίπτωση μονομερών αποφάσεων που θίγουν τον πυρήνα της συνταγματικά κατοχυρωμένης οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Ωστόσο δεν είναι η μόνη. Τα τελευταία δύο έτη έχουν εισαχθεί σωρεία τέτοιων αποσπασματικών ρυθμίσεων με αποκορύφωμα τη μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς τους προβλεπόμενους πόρους, και τις δυσανάλογες, σε σχέση με την αντίστοιχη προσπάθεια που γίνεται σε κεντρικό επίπεδο, περικοπές στους θεσμοθετημένους πόρους της τοπικής αυτοδιοίκησης που δυσχεραίνουν την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του Καλλικράτη και τη δημιουργία ισχυρών τοπικών και περιφερειακών αρχών ως ανάχωμα στην κοινωνική και οικονομική κρίση.

Τα δεδομένα αυτά διαμορφώνουν μια σημαντική ανισοκατανομή μεταξύ του κόστους που καλείται να επωμισθεί η τοπική αυτοδιοίκηση κατά την υλοποίηση μέτρων με αμφίβολη συμβολή στη δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας και των δυνατοτήτων επηρεασμού των σχετικών αποφάσεων που διαθέτει. Η ανισοκατανομή αυτή αποτελεί τον πυρήνα της έντονης δυσαρέσκειας και των αντιδράσεων. Η αποτελεσματικότητα και η κοινωνική αποδοχή τέτοιων δυσμενών μέτρων μπορεί να διασφαλιστούν μόνο με την αλλαγή του παραδειγματικού μοντέλου λήψης των αποφάσεων. Η πολιτική και διοικητική ικανότητα ανταπόκρισης στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας εξαρτάται εν πολλοίς από την υιοθέτηση νέων διαδικασιών και πρακτικών που ευνοούν την πολυεπίπεδη συνεργασία, την αλληλοκατανόηση και την ουσιαστική συμβολή όλων στην κοινή προσπάθεια”.

Αρθρο του λέκτορα Χαράλαμπου Κουταλάκη, πρώην συμβούλου του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και μέλους ΔΕΕ, στο ΕΘΝΟΣ της 17-11-2012

Συνδέστε μας με τα κοινωνικά δίκτυα: